Zakładanie, przekształcanie, rejestracja spółek
Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna
z dnia 12 marca 2008 r.
I CSK 447/2007
LexPolonica nr 2133181
Zgodnie z art. 112 § 2 i 3 k.s.h. tylko wówczas, gdy wkład został zwrócony (a za zwrot uważa się każdą wypłatę na rzecz komandytariusza dokonaną w czasie, gdy nie został jeszcze uzupełniony (wpłacony) wkład określony w umowie spółki, a spółka ma w swoim majątku stratę) odpowiedzialność komandytariusza wobec wierzycieli spółki w granicach dokonanego zwrotu wkładu zostaje przywrócona.
Przewodniczący: sędzia SN Dariusz Zawistowski.
Sędziowie: sędzia SN Maria Grzelka (sprawozdawca), sędzia SN Zbigniew Strus.
Sąd Najwyższy w sprawie z powództwa Włodzimierza K. przeciwko Stanisławowi K. o zapłatę, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 12 marca 2008 r., skargi kasacyjnej powoda od wyroku Sądu Apelacyjnego w R. z dnia 14 czerwca 2007 r. (...),
1. oddala skargę kasacyjną,
2. zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 1.200,- (jeden tysiąc dwieście) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
Sąd Okręgowy w R. wyrokiem z dnia 23 stycznia 2007 r. zasądził od pozwanych R. M. i Wspólnicy - Spółki Komandytowej w R. i Rafała M. solidarnie na rzecz powoda kwotę 82.819,15 złotych z zastrzeżeniem, że kwota 50.000,- zł płatna jest przez pozwanych solidarnie z Arkadiuszem S., oraz oddalił powództwo wobec pozwanego Stanisława K. Sąd Apelacyjny w R. zaskarżonym wyrokiem oddalił apelację powoda zaskarżającą oddalenie powództwa. Podzielił stanowisko Sądu pierwszej instancji, że brak jest podstaw do obciążenia pozwanego Stanisława K. odpowiedzialnością w granicach sumy komandytowej za zobowiązania Spółki, których egzekucja z majątku Spółki okazała się bezskuteczna w sytuacji, gdy wymieniony pozwany był komandytariuszem, zaś wniesiony przez niego do Spółki wkład wynosił tyle samo co suma komandytowa i nigdy nie został zwrócony. Jako prawną podstawę rozstrzygnięcia in meriti Sąd Apelacyjny wskazał art. 111 i art. 112 kodeksu spółek handlowych.
W skardze kasacyjnej powód zarzucił powyższemu wyrokowi naruszenie prawa materialnego przez niewłaściwe zastosowanie art. 102 i art. 111 k.s.h. polegające na uznaniu, że pozwany Stanisław K. nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania Spółki pomimo, że w Spółce "na dzień dochodzonego roszczenia" nie występuje kapitał założycielski oraz, że - zdaniem skarżącego - pozwany odpowiada wobec powoda do wysokości sumy komandytowej. Ponadto, powód zarzucił niewłaściwe zastosowanie art. 112 § 1 k.s.h. przez przyjęcie, że komandytariusz nie ma obowiązku pokrycia straty w majątku spółki do wartości wskazanej w umowie spółki oraz niezastosowanie art. 123 § 3 k.s.h. i w konsekwencji uwolnienie komandytariusza od uczestniczenia w stracie w zakresie umówionego wkładu, a także niezastosowanie art. 31 § 1 k.s.h. w związku z art. 103 k.s.h. przez przyjęcie, że wierzyciel nie może prowadzić egzekucji z majątku komandytariusza pomimo, że komandytariusz ponosi subsydiarną odpowiedzialność za zobowiązania spółki komandytowej. Skarżący podniósł też zarzuty dotyczące naruszenia przepisów postępowania, tj. art. 233 § 1 kpc przez przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów i uznanie, że w świetle przeprowadzonych dowodów brak jest podstaw do przyjęcia odpowiedzialności pozwanego Stanisława K. do wysokości sumy komandytowej oraz art. 108 § 1 i art. 98 § 1 kpc "poprzez niewłaściwą ocenę faktów i prawa wpływającą na wynik procesu".
Skarżący wnosił o zmianę zaskarżonego wyroku i zasądzenie od pozwanego Stanisława K. na rzecz powoda kwoty 50.000,- złotych, lub o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy uznał skargę kasacyjną za bezzasadną.
W rozpoznawanej sprawie było bezsporne, że powodowi przysługiwała do Spółki komandytowej w R. R. M. i Wspólnicy wierzytelność w kwocie 82.819,15 złotych, której wyegzekwowanie z majątku Spółki okazało się bezskuteczne ze względu na brak odpowiednich aktywów, w tym - brak wniesionych przez wspólników wkładów pieniężnych. Było też bezsporne, że odpowiedzialność pozwanego Stanisława K. wobec wierzycieli za zobowiązania Spółki była ograniczona do kwoty 50.000,- złotych, oraz, że w takiej samej kwocie został oznaczony wkład pozwanego jako wspólnika - komandytariusza, który to wkład w całości został przez pozwanego wniesiony do Spółki i nigdy w żadnej części nie został mu zwrócony.
Sąd Apelacyjny w zaskarżonym wyroku nie miał wątpliwości, że co do zasady powód mógł powoływać się na subsydiarną odpowiedzialność wspólników wymienionej Spółki, w tym - na odpowiedzialność pozwanego Stanisława Klimkiewicza z jego majątku. Uznał, natomiast że powództwo podlegało oddaleniu ze względu na równowartość sumy komandytowej i wniesionego wkładu i wynikającej z tego reguły uwolnienia pozwanego, zgodnie z art. 112 § 1 k.s.h., od odpowiedzialności za zobowiązania Spółki przy jednoczesnym braku podstaw do oceny, że odpowiedzialność ta stosownie do art. 112 § 3 k.s.h. została przywrócona.
Zarzut skarżącego dotyczący niezastosowania art. 31 § 1 w zw. z art. 103 k.s.h. był więc z gruntu chybiony, a wywody skargi kasacyjnej w kwestii możności dochodzenia przez powoda zaspokojenia jego wierzytelności w ramach subsydiarnej odpowiedzialności wspólników z ich własnych majątków były bez istotnego znaczenia. Również zarzuty naruszenia art. 233 § 1 kpc i art. 108 § 1 i 98 § 1 kpc podlegały odrzuceniu a limine ze względu na przepis art. 398[3] § 3 kpc oraz w świetle utrwalonego w orzecznictwie Sądu Najwyższego, wielokrotnie wyrażanego poglądu, że rozstrzygnięcie o kosztach procesu nie stanowi orzeczenia "w sprawie" w rozumieniu art. 398[1] § 1 kpc w związku z czym skarga kasacyjna w tej kwestii jest niedopuszczalna. Odnośnie do zarzutu dotyczącego art. 233 § 1 kpc można dodać, że ocena przesłanek cudzej odpowiedzialności należy do problematyki materialnoprawnej, a nie procesowej i w żadnym razie nie podlega ujmowaniu w płaszczyźnie oceny dowodów.
Pozostałe zarzuty skargi kasacyjnej także nie mogły być uznane za skuteczne.
Przepis art. 123 § 3 k.s.h. nie znajdował w niniejszej sprawie zastosowania ponieważ dotyczy wewnętrznych stosunków pomiędzy wspólnikami i spółką komandytową, a nie stosunków pomiędzy wspólnikami i wierzycielami spółki, a ponadto odnosi się do wkładu umówionego, który nie został wniesiony, a nie do wartości ponad wkład wniesiony. Nie sposób także zarzucić zaskarżonemu wyrokowi niewłaściwe zastosowanie art. 112 § 1 k.s.h. Przede wszystkim stwierdzenie skarżącego, że w tym zakresie uchybienie Sądu Apelacyjnego sprowadza się do błędnego przyjęcia, iż komandytariusz nie ma obowiązku pokrycia straty w majątku spółki zawiera treść wyrażającą zarzut błędnej wykładni, którego jednak skarżący nie wyartykułował, a nie treść, która podlegałaby zakwalifikowaniu jako "niewłaściwe zastosowanie". Poza tym art. 112 § 1 k.s.h. w ogóle nie normuje kwestii pokrywania strat w majątku spółki a także nie traktuje o jakichkolwiek wartościach umówionych w umowie spółki. W istocie, wbrew mylnemu przekonaniu skarżącego, art. 112 § 1 k.s.h. jest podstawą uwolnienia komandytariusza od odpowiedzialności przewidzianej w art. 111 k.s.h. jeśli wartość wkładu wniesionego przez tegoż do spółki jest równa wysokości sumy komandytowej lub jest wyższa, co Sąd Apelacyjny odczytał prawidłowo. Zgodnie z art. 112 § 2 i 3 k.s.h. tylko wówczas, gdy wkład został zwrócony (a za zwrot uważa się każdą wypłatę na rzecz komandytariusza dokonaną w czasie, gdy nie został jeszcze uzupełniony (wpłacony) wkład określony w umowie spółki, a spółka ma w swoim majątku stratę) odpowiedzialność komandytariusza wobec wierzycieli spółki w granicach dokonanego zwrotu wkładu zostaje przywrócona.
W rozpoznawanej sprawie wkład należny od pozwanego Stanisława Klimkiewicza został wniesiony i brak było dowodu, a także twierdzenia ze strony powoda, aby został on w całości lub w części zwrócony. Skoro okazało się, że w majątku Spółki w czasie orzekania przez Sąd Apelacyjny brak było również tego składnika jaki stanowią wkłady wspólników to znaczy, że pozwany komandytariusz utracił swój wkład i takie ryzyko poniósł on w związku z działalnością Spółki. Wobec wierzycieli Spółki, w granicach wniesionego wkładu równego sumie komandytowej, był on wolny od odpowiedzialności (art. 112 § 1 i art. 111 k.s.h.).
Z przedstawionych względów Sąd Najwyższy oddalił skargę kasacyjną (art. 398[14] kpc).
O kosztach orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 108 § 1 kpc.
Zakładanie, przekształcanie, rejestracja spółek
Obniżenie sumy komandytowej
Określona w umowie spółki (i wpisana do rejestru) suma komandytowa nie stanowi wartości stałej i niezmiennej. Dopuszczalne będzie więc zarówno jej podwyższenie jak i obniżenie. Obniżenie sumy komandytowej reguluje expressis verbis art. 113 kodeksu spółek handlowych. Obniżenie sumy komandytowej stanowi zmianę jednego z istotnych postanowień umowy spółki, a zatem wiąże się ze zmianą samej umowy. Należy zaznaczyć, że dla dokonania tej zmiany wymagana jest, pod rygorem nieważności, forma aktu notarialnego (art. 77 w zw. z art. 73 § 2 kodeksu cywilnego i art. 106 kodeksu spółek handlowych). Jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej, uchwała w sprawie obniżenia sumy komandytowej powinna zostać podjęta jednomyślnie przez wszystkich wspólników, tj. komplementariuszy i komandytariuszy (art. 9 kodeksu spółek handlowych)
W związku z faktem, że obniżenie sumy komandytowej stanowi zamianę danych, które widnieją w rejestrze, obniżona suma komandytowa powinna także zostać zarejestrowana. Wniosek do sądu rejestrowego w tej sprawie wspólnicy powinni złożyć w ciągu 7 dni od daty dokonania obniżenia sumy komandytowej (art. 22 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym; t.jedn.: 2007 r. Nr 168 poz. 1186) Jak wynika z treści art. 119 kodeksu spółek handlowych, wpis obniżenia sumy komandytowej do rejestru ma charakter konstytutywny, obniżenie sumy komandytowej wywołuje bowiem skutki prawne wobec wierzycieli dopiero od chwili jego wpisania do rejestru.
Przy tak sformułowanym przepisie art. 119 kodeksu spółek handlowych, można stwierdzić, że wierzyciele spółki komandytowej od momentu zarejestrowania obniżenia sumy komandytowej zostają podzielenia na dwie kategorie. Pierwszą grupę stanowiliby wierzyciele, których wierzytelności powstały przed zarejestrowaniem obniżenia sumy komandytowej, a drugą wierzyciele, których wierzytelności powstały już po tym fakcie (por. A. Kidyba w: "Prawo handlowe, Tom II - Spółka komandytowa", Warszawa 2001, s. II/F/74). Przyjęcie takiego rozwiązania jest jednak niewystarczające, gdyż opiera się ono wyłącznie na unormowaniach kodeksu spółek handlowych. Tymczasem należy tutaj wziąć pod uwagę także przepisu ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym, która w art. 13 przewiduje wyraźnie obowiązek ogłaszania w Monitorze Sądowym i Gospodarczym wszystkich wpisów zgłaszanych do rejestru, a więc także obniżenia sumy komandytowej. Przy tak rozpatrywanym zagadnieniu - w kontekście zarówno przepisów kodeksu spółek handlowych (art. 119), jak i przepisów ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym (art. 14 i art. 15 ust. 1) - na "podział" wierzycieli ma wpływ nie jeden, ale dwa momenty czasowe, tj. wpis obniżenia sumy komandytowej do rejestru oraz ogłoszenie tego wpisu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. W związku z powyższym wierzyciele spółki komandytowej zostaną podzieleni nie na dwie, ale na trzy kategorie (tak L. Moskwa, Zmiana sumy komandytowej, Prawo spółek nr 3/2000, s. 18-19, zob. też J. Naworski w: J.Naworski, K. Strzelczyk, T. Siemiątkowski, R. Potrzeszcz, Komentarz do Kodeksu spółek handlowych. Spółki osobowe, Warszawa 2001, s. 297-298):
1) pierwszą grupę będą stanowili wierzyciele, których wierzytelności powstały przed zarejestrowaniem obniżenia sumy komandytowej - komandytariusz odpowiada wobec nich do wysokości pierwotnej sumy komandytowej. Art. 113 kodeksu spółek handlowych wyklucza możliwość stosowanie do tej grupy wierzycieli przepisu art. 14 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym, a zatem bez znaczenia jest tu okoliczność, że wierzyciel wiedział o obniżeniu sumy komandytowej przed dokonaniem wpisu do rejestru;
2) do drugiej grupy będą należeli wierzyciele, których wierzytelności powstały po dokonaniu wpisu obniżenia sumy komandytowej do rejestru, ale przed jego ogłoszeniem w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. W tym przypadku zastosowanie znajdzie art. 15 ust. 1 zd. 1 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym, w świetle którego komandytariusz odpowiada wobec tych wierzycieli do wysokości pierwotnej sumy komandytowej, chyba że udowodni, że wierzyciel o obniżeniu sumy komandytowej wiedział po dokonaniu wpisu, a przed jego ogłoszeniem w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. W tym ostatnim przypadku komandytariusz będzie odpowiadał do wysokości obniżonej sumy komandytowej;
3) trzecią grupę będą stanowili wierzyciele, których wierzytelności powstały już po ogłoszeniu obniżenia sumy komandytowej w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. W stosunku do tych wierzycieli, co wynika z art. 15 ust. 1 zd. 1 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym, komandytariusz odpowiada do wysokości obniżonej sumy komandytowej. W stosunku jednak do wierzycieli, których wierzytelności powstały przed upływem szesnastego dnia od ogłoszenia, komandytariusz nie będzie mógł powoływać się na wpis obniżenia, jeżeli wierzyciel udowodni, że nie mógł wiedzieć o treści wpisu (art. 15 ust. 1 zd. 2 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym).
Jak wskazano na wstępie obniżenie sumy komandytowej następuje przede wszystkim przez zmianę umowy spółki. Należy jednak podkreślić, że doktryna dopuszcza także wyraźnie możliwość zmiany wysokości sumy komandytowej, bez jednoczesnego dokonywania zmiany umowy. W tym celu w umowie spółki komandytowej powinien zostać zamieszczony odpowiedni zapis, który będzie precyzyjnie określał zarówno wielkość o jaką nastąpi obniżenie sumy komandytowej, jak i termin, w którym ma dojść do obniżenia, np. wysokość sumy komandytowej komandytariusza X ustala się na 20.000 zł, z dniem X suma ta ulega obniżeniu do kwoty 10.000 zł. Jeżeli spełnione zostaną te warunki, do obniżenia sumy komandytowej dojdzie automatycznie, bez potrzeby podejmowania w tym przedmiocie dodatkowej uchwały wspólników (bliżej na ten temat zob. L. Moskwa, "Zmiana sumy komandytowej", Prawo spółek, nr 3/2000, s. 16-17; por też. J. Naworski w: J. Naworski, K. Strzelczyk, T. Siemiątkowski, R. Potrzeszcz, "Komentarz do Kodeksu spółek handlowych. Spółki osobowe", Warszawa 2001, s. 296).
Zobacz wyjaśnienia:
- Komplementariusz i komandytariusz w spółce komandytowej
- Odpowiedzialność komandytariusza za zobowiązania spółki komandytowej
Autor: Norbert Kraj
Zakładanie, przekształcanie, rejestracja spółek
Obniżenie sumy komandytowej
Suma komandytowa jest to oznaczona suma pieniężna, do której wysokości dany wspólnik komandytariusz odpowiada za zobowiązania spółki komandytowej (zobacz wyjaśnienie: Suma komandytowa). Tym samym wysokość sumy komandytowej wyznacza zakres odpowiedzialności danego komandytariusza za zobowiązania spółki komandytowej (zobacz wyjaśnienie: Suma komandytowa a wkład).
Wysokość sumy komandytowej może ulegać zmianie. W szczególności suma komandytowa może zostać podwyższona lub też obniżona. Każda zmiana sumy komandytowej stanowi zmianę umowy spółki, wymaga zatem zgody wszystkich wspólników (chyba, że zgodnie z postanowieniami umowy spółki zmiana umowy nie wymaga zgody wszystkich wspólników) oraz zachowania formy aktu notarialnego dla dokonania takiej zmiany. Ponadto zmiana wysokości sumy komandytowej wymaga wpisu do rejestru przedsiębiorców, a skutek w postaci zmiany wysokości sumy komandytowej (jej podwyższenia lub obniżenia) powstaje dopiero z momentem dokonania wpisu w rejestrze przedsiębiorców.
Kodeks spółek handlowych nie reguluje podwyższenia wysokości sumy komandytowej. Jest to uzasadnione, gdyż podwyższenie sumy komandytowej zwiększa zakres odpowiedzialności komandytariusza, którego suma komandytowa ulega zwiększeniu. Tym samym podwyższenie sumy komandytowej jednego lub kilku komandytariuszy jest korzystne dla wierzycieli spółki. Inaczej jest natomiast w przypadku obniżenia sumy komandytowej. Taka zmiana wysokości sumy komandytowej, jak każda inna zmiana wymaga zgody wszystkich wspólników (chyba że zgodnie z postanowieniami umowy spółki zmiana umowy nie wymaga zgody wszystkich wspólników), zachowania formy aktu notarialnego, jak również wpisu do rejestru przedsiębiorców.
Ponieważ obniżenie wysokości sumy komandytowej jednego lub kilku komandytariuszy powoduje zmniejszenie zakresu ich odpowiedzialności względem wierzycieli spółki komandytowej, stosownie do treści art. 113 kodeksu spółek handlowych, obniżenie sumy komandytowej nie ma skutku prawnego wobec wierzycieli, których wierzytelności powstały przed chwilą wpisania obniżenia do rejestru. Innymi słowy odpowiedzialność komandytariusza za zobowiązania spółki powstałe przed datą wpisania obniżenia sumy komandytowej do rejestru przedsiębiorców, następuje do wysokości sumy komandytowej w pierwotnej wysokości, to jest nie uwzględniającej dokonanego obniżenia. Gdyby zatem suma komandytowa wynosiła przed obniżeniem 1.000 złotych, a po obniżeniu 500 złotych, komandytariusz odpowiada za wierzytelności powstałe przed wpisem obniżenia do rejestru handlowego do pierwotnej wysokości sumy komandytowej, to jest do kwoty 1.000 złotych.
Autor: Bartłomiej Stoiński
Zakładanie, przekształcanie, rejestracja spółek
Odpowiedzialność komandytariusza za zobowiązania spółki komandytowej
Odpowiedzialność komandytariusza za zobowiązania spółki komandytowej dotyczy wszelkiego rodzaju zobowiązań spółki, bez względu na ich charakter oraz źródło powstania. W szczególności odpowiedzialność dotyczy zobowiązań publiczonprawnych (np. zobowiązania podatkowe spółki, czy też zobowiązania z tytułu zapłaty składek na ubezpieczenie społeczne). Odpowiedzialność komandytariusza obejmuje również wszelkie zobowiązania prywatnoprawne, np. zapłatę czynszu najmu lokalu, zapłatę za zakupiony towar, zapłatę rat za samochód będący w leasingu spółki komandytowej.
Odpowiedzialność komandytariusza za zobowiązania spółki komandytowej charakteryzuje się następującymi cechami:
1. Jest odpowiedzialnością subsydiarną w stosunku do odpowiedzialności samej spółki komandytowej. Subsydiarność odpowiedzialności oznacza, iż za zobowiązania spółki komandytowej odpowiada w pierwszej kolejności sama spółka komandytowa swoim własnym majątkiem. Dopiero, gdy egzekucja z majątku spółki komandytowej okaże się bezskuteczna, wierzyciel może dochodzić swojej wierzytelności od wspólnika lub wspólników takiej spółki (art. 31 § 1 kodeksu spółek handlowych).
2. Jest odpowiedzialnością osobistą wspólnika. Oznacza to, iż za długi spółki komandytowej komandytariusz odpowiada całym posiadanym przez siebie majątkiem, jaki ma w chwili prowadzenia przeciwko niemu egzekucji. Ponadto komandytariusz odpowiada względem wierzycieli spółki bezpośrednio, co oznacza, iż wierzyciele mogą dochodzić zaspokojenia długów spółki bezpośrednio z majątku prywatnego danego komandytariusza.
3. Jest odpowiedzialnością solidarną ze spółką oraz pozostałymi wspólnikami (komandytariuszami i komplementariuszami). Solidarność jest instytucją prawną uregulowaną w kodeksie cywilnym i oznaczającą, iż wierzyciel może dochodzić zaspokojenia swojej wierzytelności od wszystkich wspólników i spółki razem lecz może sobie wybrać również jednego lub kilku wspólników (na przykład posiadających największy majątek prywatny) i tylko od niego lub od nich dochodzić całości wierzytelności.
4. Najważniejszą jednakże cechą odpowiedzialności komandytariusza jest to, iż w przeciwieństwie do odpowiedzialności komplementariusza, odpowiedzialność komandytariusza jest ograniczona do wysokości zarejestrowanej sumy komandytowej (zobacz wyjaśnienie: Suma komandytowa). Chociaż więc komandytariusz odpowiada za zobowiązania spółki komandytowej osobiście (całym swoim majątkiem i solidarnie z pozostałymi wspólnikami i spółką), to jego odpowiedzialność jest ograniczona wysokością zarejestrowanej sumy komandytowej. Ponadto wskazać należy na treść art. 112 § 1 kodeksu spółek handlowych, zgodnie z którym komandytariusz jest wolny od odpowiedzialności w granicach wartości wniesionego wkładu do spółki (zobacz wyjaśnienie: Suma komandytowa a wkład). Przepis ten oznacza, iż odpowiedzialność komandytariusza ograniczona wysokością zarejestrowanej sumy komandytowej ulega dodatkowo obniżeniu o wartość wkładu rzeczywiście wniesionego do spółki. Jeżeli zatem komandytariusz wniesie do spółki wkład w wysokości równej co najmniej sumie komandytowej jest zwolniony od odpowiedzialności za zobowiązania spółki.
Zobacz wyjaśnienie:
- Obniżenie sumy komandytowej
- Przepisy regulujące ustrój i organizację spółki komandytowej
Autor: Bartłomiej Stoiński
Zakładanie, przekształcanie, rejestracja spółek
Co to jest suma komandytowa?
Suma komandytowa jest to oznaczona kwota pieniężna, do której wysokości komandytariusz odpowiada za zobowiązania spółki komandytowej. Innymi słowy suma komandytowa wyznacza zakres odpowiedzialności komandytariusza za zobowiązania spółki komandytowej (zobacz szerzej na ten temat: Odpowiedzialność komandytariusza za zobowiązania spółki komandytowej). Suma komandytowa jest wyrażona w polskich złotych. Suma komandytowa każdego komandytariusza musi być oznaczona w umowie spółki, jak również podlega wpisowi do rejestru przedsiębiorców (zobacz wyjaśnienie: Informacje ujawniane w rejestrze przedsiębiorców). W przypadku, gdy w spółce komandytowej jest więcej niż jeden komandytariusz, wysokość sum komandytowych każdego z nich może być różna. Kodeks spółek handlowych nie określa wysokości sum komandytowych. Z pewnością suma komandytowa nie może mieć charakteru sym bolicznego, np. 1 złoty, gdyż ustalenie takiej wysokości sumy komandytowej może zostać potraktowanie jako obejście przepisów o odpowiedzialności komandytariuszy za zobowiązania spółki, do wysokości sumy komandytowej.
Suma komandytowa może ulec zmianie tj. podwyższeniu lub obniżeniu (zobacz wyjaśnienie: Obniżenie sumy komandytowej). Zmiana sumy komandytowej stanowi zmianę umowy spółki i wymaga zachowania formy aktu notarialnego. Oczywiście zmiana taka musi zostać również wpisana do rejestru przedsiębiorców. Ponieważ obniżenie sumy komandytowej zmniejsza zakres odpowiedzialności komandytariusza za zobowiązania spółki, obniżenie sumy komandytowej nie ma, stosownie do treści art. 113 kodeksu spółek handlowych, skutku prawnego wobec wierzycieli, których wierzytelności powstały przed jej obniżeniem. Wobec takich wierzycieli komandytariusz ponosi zatem odpowiedzialność do pierwotnej wysokości sumy komandytowej (przed obniżeniem).
Zobacz wyjaśnienia:
- Komplemenatariusz i komandytariusz w spółce komandytowej
- Suma komandytowa a wkład
Autor: Bartłomiej Stoiński
Zakładanie, przekształcanie, rejestracja spółek
Suma komandytowa a wkład
Suma komandytowa jest to oznaczona kwota pieniężna, do której wysokości komandytariusz odpowiada za zobowiązania spółki (zobacz wyjaśnienie: Suma komandytowa). Innymi słowy suma komandytowa wyznacza zakres odpowiedzialności komandytariusza za zobowiązania spółki komandytowej. Zgodnie z brzmieniem art. 112 § 1 kodeksu spółek handlowych, komandytariusz jest wolny od odpowiedzialności w granicach wartości wniesionego do spółki wkładu. Powyższy przepis wskazuje na to, iż pomiędzy sumą komandytową, a wniesionym przez komandytariusza wkładem do spółki zachodzi ścisły związek, wpływający na zakres odpowiedzialności komandytariusza za zobowiązania spółki komandytowej.
Każdy ze wspólników, w tym również każdy z komandytariuszy, jest zobowiązany do wniesienia wkładu do spółki (zobacz wyjaśnienie: Wniesienie wkładu przez komandytariusza). Wkład wniesiony do spółki przez wspólnika - komandytariusza może być niższy, równy lub wyższy od ustalonej sumy komandytowej. Jednakże zgodnie z brzmieniem art. 112 § 1 kodeksu spółek handlowych, to wysokość wniesionego rzeczywiście do spółki wkładu decyduje o zakresie odpowiedzialności komandytariusza.
Jeżeli zatem wartość wkładu wniesionego przez komandytariusza jest niższa, niż suma komandytowa, komandytariusz jest wolny od odpowiedzialności w granicach wniesionego wkładu, natomiast za różnicę pomiędzy wartością wkładu, a wysokością sumy komandytowej odpowiada całym swoim majątkiem, osobiście i solidarnie z pozostałymi wspólnikami i spółką. Jeżeli wartość wniesionego przez komandytariusza wkładu jest równa sumie komandytowej, wówczas komandytariusz jest wolny od odpowiedzialności za długi spółki. W przypadku, gdy wartość wkładu wniesionego do spółki jest wyższa niż suma komandytowa, komandytariusz jest wolny od odpowiedzialności za długi spółki. W takim jednakże przypadku odpowiada w praktyce w wysokości wyższej, niż ustalona suma komandytowa, gdyż może utracić całość wniesionych do spółki wkładów, których wartość przekracza przecież wysokość sumy komandytowej.
Ponieważ zwolnienie komandytariusza od odpowiedzialności związane jest z rzeczywistym wniesieniem wkładu i ma miejsce do wysokości rzeczywiście wniesionego wkładu, zwrot wkładu na rzecz komandytariusza ma taki skutek, iż przywrócona zostaje odpowiedzialność komandytariusza za zobowiązania spółki w granicach dokonanego zwrotu i oczywiście sumy komandytowej, gdyż suma ta wyznacza górną granicę odpowiedzialności komandytariusza za zobowiązania spółki. Nie jest jednakże uważana za zwrot wkładu wypłata komandytariuszowi przysługującego mu na podstawie sprawozdania finansowego zysku, chyba że komandytariusz działa w złej wierze (art. 112 § 4 kodeksu spółek handlowych). O złej wierze po stronie komandytariusza mówić można wtedy, gdy komandytariusz wie, że sprawozdanie finansowe, zgodnie z którym spółka wykazuje zysk jest nierzetelne, w szczególności zysk w nim ustalony w rzeczywistości nie powstał lub też powstał w mniejszej wysokości, niż ustalony w sprawozdaniu finansowym. Ponadto w interesie potencjalnych wierzycieli spółki zostało wprowadzone postanowienie art. 112 § 3 kodeksu spółek handlowych, zgodnie z którym w przypadku uszczuplenia majątku spółki przez stratę, za zwrot wkładu na rzecz komandytariusza uważa się każdą wypłatę dokonaną przez spółkę na rzecz komandytariusza przed uzupełnieniem wkładu do pierwotnej wartości określonej w umowie spółki.
Zobacz wyjaśnienia:
- Obniżenie sumy komandytowej
- Majątek spółki komandytowej
Autor: Bartłomiej Stoiński
0 komentarze:
Prześlij komentarz